విటమిన్ B12ను కోబాలమిన్ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది నీటిలో కరిగే విటమిన్. ఇది మెదడు మరియు నాడీ వ్యవస్థ యొక్క సాధారణ పనితీరు మరియు రక్తం ఏర్పడటములో కీలకపాత్ర పోషిస్తుంది. B కాంప్లెక్స్ కు చెందిన 8 విటమిన్లలో ఇది కూడా ఒకటి.  

  B12 విటమిన్ యొక్క విధులు ఏమిటి?

ఎర్ర రక్త కణాల అభివృద్ధి  

  B12 కి సంబంధించినంత వరకూ అందరకూ తెలిసిన విధి ఎర్ర రక్త కణాల అభివృద్ధి లో ఇది కీలక పాత్రను కలిగి ఉంటుంది. ఎర్ర రక్త కణాలు పరిపక్వత చెందుతున్నప్పుడు DNA ద్వారా అందించబడే సమాచారం అవసరం. B12 లేకుండా DNA సంశ్లేషణ మరియు ఎర్ర రక్తకణాల నిర్మాణానికి అవసరమైన సమాచారం కూడా లోప భూయిష్టంగా మారుతుంది. రక్త కణాలు ఆకారంలో పెద్దవిగా తయారై మరియు అసమర్థంగా పనిచేయడం ప్రారంభిస్తాయి. దీనిని హానికరమైన రక్తహీనత అని పిలుస్తారు ఇది ఈ వ్యాసంలో తరువాత వివరించబడింది.

నాడీ కణాలను అభివృద్ధి చేయడం  

 B 12 యొక్క రెండవ ప్రధాన విధి నాడీ కణాల అభివృద్ధి లో పాల్గొనడం. B12 లోపము ఏర్పడితే నాడీ బాహ్య కణాలను మూసి ఉండే మైలీన్ షీత్ లోప భూయిష్టంగా ఏర్పడుతుంది. ఈ ప్రక్రియలో ఈ విటమిన్ పరోక్ష పాత్ర పోషిస్తున్నప్పటికీ దీనిని సప్లిమెంటుగా ఇవ్వడం వలన వివిధ రకాల నాడీవ్యవస్థ రుగ్మతలను నొప్పి మరియు ఇతర లక్షణాలను తొలగించడంలో ప్రభావవంతంగా ఉంటుందని తేలింది.   

విటమిన్ B 12 యొక్క ఇతర పాత్రలు

  ప్రోటీన్ లేదా మాంసకృత్తులు అనేది ఆహారంలో ఒక భాగము. కణాల పెరుగుదల మరియు మరమ్మత్తు కోసం శరీరం ద్వారా సరైన సైక్లింగ్ కోసం B12 పైనే ఆధారపడి ఉంటుంది. అమైనో ఆమ్లాలు అని పిలవబడే ప్రోటీన్ యొక్క అనేక ముఖ్య భాగాలు B12 లేనప్పుడు ఉపయోగపడ లేవు.  మాంసకృత్తులు  మరియు కొవ్వుల ప్రాసెసింగ్ లో ఒక దశ పూర్తి కావడానికి B12 అవసరం కాబట్టి దీని లోపము శరీరం ద్వారా కార్బోహైడ్రేట్లు మరియు కొవ్వుల కదలికలను కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది.  

   ఉపయోగాల పై దృష్టి

హానికరమైన రక్తహీనత ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది  

హానికరమైన రక్తహీనత అనేది శరీరం కొత్త ఆరోగ్యకరమైన ఎర్ర రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేయకుండా చేసే ఒక రకమైన స్థితి.  విటమిన్ B12 తీసుకోనట్లైతే  శరీరానికి ఈ పరిస్థితి ఏర్పడి ఆరోగ్యాన్ని తీవ్రమైన ప్రమాదంలో పడవేసే అవకాశం ఉంది. విటమిన్ బి యొక్క సాధారణ మోతాదులను ప్రతీరోజూ గ్రహించడం ద్వారా ఈ పరిస్థితి  నిరోధించడానికి సహాయపడుతుంది.

మీ శరీరం యొక్క సహజ పెరుగుదలకు అభివృద్ధికి తోడ్పడుతుంది  

  మన శరీరంలో B12 యొక్క అత్యంత ప్రాథమికమైన విధి ఏమిటంటే  వయసు పెరిగే కొద్దీ అది మన శరీరం అభివృద్ధి చెందడానికి సహాయపడుతుంది. పెరుగుదల  ఆగిపోయిన సందర్భంలో దానిని నివారించడానికి విటమిన్ B12 శరీరానికి అవసరమైన పోషణ అందిస్తుంది.

శక్తి స్థాయిలను నిర్వహిస్తుంది  

  మీరు ఎల్లప్పుడూ అలసిపోయినట్లు లేదా దీర్ఘకాలిక అలసటతో బాధపడుతున్నారనో కనుగొన్నట్లయితే మీ ఆహారంలో తగినంత విటమిన్ B12  లభించడం లేదని అర్ధం.  విటమిన్ B12 మీ శరీరానికి శక్తి నివ్వడానికి సహాయపడుతుంది.   

గుండె జబ్బుల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది  

B12 తీసుకోవడం వల్ల మీ శరీరంలో హోమోసిస్టీన్ స్థాయిలు తగ్గుతాయి. హోమోసిస్టీన్ అనేది మీరు గుండె జబ్బులతో బాధ పడడానికి కారణ భూతమవుతుంది.   

మానసిక మరియు భావోద్వేగ స్థిరత్వానికి మద్దతు ఇస్తుంది    

మీ ఆహారంలో ఎక్కువ విటమిన్ B12 ను చేర్చుకోవడం మీ ఆరోగ్యానికి అలాగే మీ మెదడుకు కూడా మంచిది. వాస్తవానికి B12 మీ మానసిక సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరిచి మీరు మానసికంగా స్థిరంగా ఉండటానికి సహాయపడుతుందని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి.

  విటమిన్ B12 ఎలా పనిచేస్తుంది  

విటమిన్ B12 ఇతర విటమిన్ల కన్నా భిన్నంగా పనిచేస్తుంది.  కడుపులో తయారయ్యే  ఇంట్రింసిక్ కారకము అనే అంతర్గత పదార్థం ఫ్రేగులలోనికి B12ను పీల్చుకోవడానికి వీలుకల్పిస్తుంది. ఈ కారకం జీర్ణక్రియ సమయంలో ఆహారం నుండి విడుదల అయ్యే విటమిన్ B12తో కలిసి పోతుంది. ఇంట్రింసిక్ కారకము లేని వ్యక్తులు చివరికి విటమిన్ లోపం యొక్క లక్షణాలను చూపుతారు.  

విటమిన్ బి12 లోపం యొక్క లక్షణాలు  

  విటమిన్ B12 లోపం రక్తహీనతకు దారితీస్తుంది. తేలికపాటి లోపం ఉంటే తేలికపాటి లక్షణాలు మాత్రమే కలిగిస్తుంది. రక్తహీనత తీవ్రతరం కావడంతో ఇది బలహీనత, అలసట,   తేలికపాటి తలనొప్పి, వేగవంతమైన హృదయ స్పందన, మరియు శ్వాస, పాలిపోయిన  చర్మము, నోటిపూత, తేలికగా గాయాల బారిన పడటం  లేదా చిగుళ్ళ నుండి రక్తస్రావం,   కడుపు నొప్పి, బరువు తగ్గడం, లేదా మలబద్ధకం వంటి లక్షణాలకు కారణం కావచ్చు. ఇతర లక్షణాలు చుండ్రు, పాదాలు మొద్దు బారినట్లు ఉండడం లేదా తిమ్మిరులు, నిరాశ, జ్ఞాపకశక్తి సమస్యలు, ప్రతిచర్యలు(రియాక్షన్లు) వంటివి ఏర్పడతాయి. ఈ లోపాన్ని సరిదిద్దకపోతే ఇది రక్త నాళాలను పాడుచేస్తుంది.   

  ఆహారము మరియు విటమిన్ B12  

  విటమిన్ B12 సాధారణంగా అన్ని జంతువుల ఆహారాలలో ( తేనె తప్ప) లభిస్తుంది. అనేక పుకార్లకు విరుద్ధంగా టెంపే (పులియ బెట్టిన సోయాబిన్ వేపించగా ఏర్పడే ఇండోనేసియా కూర), సముద్రపు నాచు, మరియు సేంద్రియ ఉత్పత్తులతో సహా విటమిన్ B12 కు నమ్మదగిన ధ్రువీకరించిన మొక్కల వనరులు లేవు. శాఖాహారులపై  1955 లో యు. కె. లో నిర్వహించిన తొలి అధ్యయనం ప్రకారం వీరిలో B12 లోపము ఎక్కువగా ఉన్న కారణంగా కొంతమంది నాడీ హాని మరియు జ్ణాపకశక్తి లోపము తో బాధ పడుతున్నారు. ఈ అధ్యయనముతో పాటు  అప్పటి నుండి శాఖాహారుల్లో విటమిన్ B12 లోపము గురించి నిర్వహించిన అనేక కేస్ స్టడీ లలో  మరియు ఇక్కడ వివరించిన అనేక ఇతర సాక్ష్యాలు ప్రకారం ప్రధాన స్రవంతి పోషకాహార సమాజంలో ఏకాభిప్రాయానికి దారి తీసాయి.  అలాగే ఆరోగ్య నిపుణుల అభిప్రాయము ప్రకారము అధిక శాకాహారుల యొక్క సరైన ఆరోగ్యానికి విటమిన్ B12 తో కూడిన బలవర్ధకమైన ఆహారాలు లేదా మందులు అవసరమును అనేక సందర్భాల్లో వివరించడం జరిగింది.   

•  పాలు, జున్ను, మరియు పెరుగు శాఖాహారులకు తగిన మొత్తంలో విటమిన్స్ అందిస్తుంది. వాస్తవానికి కేవలం ఒక కప్పు సాదా పెరుగు విటమిన్ B12 యొక్క రోజువారీ విలువలో సుమారు 25 శాతం అందిస్తుంది.  
•   ఒక ఉడికించిన గుడ్డు సుమారు 0.7 mcg B12 విటమిన్ ను అనగా రోజువారీ సిఫారసు చేసిన భాగంలో 10% కలిగి ఉంటుంది

•   B12 కలిగిన తృణధాన్యాలు, సోయా పాలు మరియు ఈస్ట్ సారాలు వంటి అనేక శాఖాహార పదార్ధాలు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
• ఎక్కువ మంది శాఖాహారులు ఉన్నందున పాలవిరుగుడు పౌడరు ఇప్పుడు ప్రధాన స్రవంతి లోనికి ప్రవేశిస్తోంది. పాలవిరుగుడు పొడి రొట్టెలు మరియు స్మూతీలకు ఒక సాధారణ అదనఊపు ఆహారంగా ఉంటుంది, 100 గ్రాములు 2.5 μg విటమిన్ బి 12 లేదా DV (డైలీ వాల్యూ/రోజువారీ తీసుకోవలసినది)లో 42% అందిస్తుంది.
• ఈస్ట్ ఎక్స్ట్రాక్ట్  స్ప్రెడ్‌లు బ్రిటన్ మరియు ఐరోపాలో ప్రాచుర్యం పొందాయి. అలాగే యు.ఎస్. లో కూడా ప్రజాదరణ పొందడం ప్రారంభించాయి. ఇది ప్రోటీన్ యొక్క మంచి శాఖాహార వనరు మరియు దీనిలో చాలా విటమిన్ B12 ని కలిగి ఉంటుంది. వంద గ్రాముల ఈ పదార్ధంలో  0.5 μg (8% DV) విటమిన్ B12 ను అందిస్తాయి, అంటే ఒక టీస్పూన్‌కు 0.03 μg (1% DV).

 రోగ నిర్ధారణ 

• ఎర్ర రక్త కణాల స్థాయిని కొలవడానికి మరియు వాటి రూపాన్ని తనిఖీ చేయడానికి ప్రామాణిక రక్త పరీక్షలు - విటమిన్ B12 లోపం ఉంటే, ఎర్ర రక్త కణాలు  పెద్దవి గానూ  మరియు అసాధారణంగా కనిపిస్తాయి.
• B12 స్థాయిలను కొలవడానికి రక్త పరీక్షలు-ఈ పోషకాలలోని లోపాలను తనిఖీ చేయడానికి ఇనుము మరియు ఫోలేట్ స్థాయిలను కూడా కొలవవలసి ఉంటుంది.
• మిథైల్ మెలోనిక్ ఆమ్ల స్థాయిని కొలవడానికి రక్త పరీక్ష - ఒక వ్యక్తికి B12 లోపం ఉన్నప్పుడు మిథైల్ మెలోనిక్ ఆమ్లం యొక్క రక్త స్థాయి పెరుగుతుంది.
• అంతర్గత కారక (ఇన్ట్రిన్సిక్ ఫ్యాక్టర్)యాంటీబాడీ(ప్రతి రోధకలు) కోసం రక్త పరీక్షలు- ఇవి మీకు హానికరమైన రక్తహీనత ఉందో లేదో తెలుసుకోవడానికి యాంటీబాడీ స్థాయిల కోసం చేసే  ప్రత్యేక పరీక్షలు.  కడుపులో అంతర్గత కారకం లేని చాలా మందికి వారి రక్తంలో ఈ ప్రతిరోధకాలు ఉంటాయి.

 చికిత్స

 చికిత్స ద్వారా B12 లోపాన్ని సరిదిద్దడం జరుగుతుంది. B12 తీసుకోలేని వారికోసం క్రమం తప్పకుండా ఇంజెక్షన్లు తీసుకోవడం అవసరం. మొదట ఇంజెక్షన్లు ఇచ్చినప్పుడు తీవ్రమైన లక్షణాలతో ఉన్న రోగికి ఈ పోషకంతో శరీర నిల్వలను పునరుద్ధరించడానికి మొదటి వారంలో ఐదు నుండి ఏడు ఇంజక్షన్ల వరకూ ఇవ్వవచ్చు. కొత్త ఎర్ర రక్త కణాల చురుకైన ఉత్పత్తితో ప్రతిస్పందన సాధారణంగా 48 నుండి 72 గంటలలో కనిపిస్తుంది. ఒకసారి B12 నిల్వలు సాధారణ స్థాయికి చేరుకున్న తర్వాత, లక్షణాలు తిరిగి రాకుండా ఉండటానికి ఒకటి నుండి మూడు నెలల వరకు ఒక్కొక్కటి చొప్పున విటమిన్ B12 ఇంజెక్షన్లు అవసరం.

 విటమిన్ B12 ను గ్రహించలేని వ్యక్తులు ఆరోగ్యకరమైన రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి అవసరమైన ఇతర పోషకాలను (ఫోలిక్ యాసిడ్, ఐరన్ మరియు విటమిన్ సి) అందించే సమతుల్య ఆహారం తినడం కొనసాగించాలి. ఒక్కొక్కసారి ప్రజలు  ఇంజెక్షన్లకు బదులుగా B12 భర్తీ చేయడానికి నోటిద్వారా అధిక మోతాదులో B12 తీసుకోవచ్చు, కాని వైద్యుడు దీనిని నిశితంగా పర్యవేక్షించాలి.

పోషకాహార ఆహారం తీసుకోకపోవడం వల్ల వచ్చే విటమిన్ B12 లోపం చికిత్సకు సులభమైనది. నోటి ద్వారా B12 సప్లిమెంట్స్ తీసుకొని B12 ఉన్న ఆహారాన్ని జోడించడం ద్వారా ఈ పరిస్థితిని చక్క దిద్దవచ్చు.

 ఆశించిన వ్యవధి

 సరైన చికిత్సతో విటమిన్ B12 లోపం యొక్క లక్షణాలు కొన్ని రోజుల్లో మెరుగుపడటం ప్రారంభిస్తాయి. B12 సంబంధిత పోషకాహార లోపంతో బాధపడుతూ ఉన్న శాఖాహారులు మరియు ఇతర వ్యక్తులలో నోటి ద్వారా తీసుకొనే B12 సప్లిమెంట్ మరియు విటమిన్ B12 వినియోగాన్ని పెంచడానికి రూపొందించిన ఆహారం ఈ పరిస్థితిని నయం చేస్తుంది.